Skip to main content

Premiera Fonoteki w BPMG

Polifoniczny fresk z dziejów 80-latki

 |  Kamila Kasprzak-Bartkowiak  | 

Tak można by w nieco poetycki sposób określić niezwykle cenną inicjatywę pt. „Fonoteka – audiohistoria gnieźnieńskiej książnicy”, której inauguracja miała miejsce 22 listopada w Domu Sąsiedzkim „Pod Sówką” działającym przy Bibliotece Publicznej Miasta Gniezna na ulicy Staszica.

Wspomniana „Fonoteka” to bowiem nic innego jak zbiór wspomnień emerytowanych i obecnych, długoletnich pracowniczek i pracownika książnicy, którego pomysłodawczynią jest pracująca w Dziale Promocji i Animacji tej instytucji Monika Wierżyńska, a nagrywającym w ramach niego rozmowy był Jakub Dzionek. Natomiast bohaterkami dotychczasowych działań stały się: Bożena Błaszak, Dorota Błażejewska, Anna Dams, Danuta Filipiak, Anna Grygiel, Czesława Janowicz, Ewa Jaworska, Jan Maćkowiak, Ludomira Nawrocka, Danuta Piątek, Bogumiła Swat, Alicja Twardowska.

Tymczasem sama inauguracja projektu w DS „Pod Sówką”, to oczywiście prezentacja jego efektów, czyli przede wszystkim dźwiękowych wspomnień wymienionych osób, które można znaleźć tutaj: https://biblioteka.gniezno.pl/fonoteka/, ale i co smakowitszych anegdot z bibliotecznej pracy, które także usłyszeliśmy na żywo. Było więc o początkach zatrudnienia przywoływanych z pewnym sentymentem, specyfice dawnych filii książnicy, zajęciach z najmłodszymi czytelnikami czy rozwoju komputeryzacji. Co więcej, wszystkie te opowieści wzmocnione zostały portretowymi zdjęciami bohaterek wykonanymi przez Waldka Stube, pod którymi znalazły się wybrane cytaty z ich wypowiedzi.

Warto dodać, że historie mówione tak naprawdę od niedawna traktowane są na równi z tzw. historią oficjalną, zapisaną w różnych dokumentach i kronikach. Wcześniej bowiem nie miały zbyt mocnej pozycji, a na pewno nie wtedy, gdy poznawanie przeszłości opierało się głównie na sztywnym zestawie faktów i dat oraz „wielkiej narracji”, gdzie nie było miejsca na mikrohistorie, czyli jednostkową ludzką pamięć. Na szczęście ten stan rzeczy, po wszelkich zwrotach ludowych i refleksji dążącej do opowiadania o kimś więcej niż władcy czy elity, zaczął się zmieniać na korzyść większości społeczeństwa. Natomiast już więcej o samej historii mówionej i tym jak ją rejestrować, opowiedział zaproszony gość, czyli Dominik Czapigo, dokumentalista, który w latach 2006–2023 pracował w Fundacji Ośrodka KARTA (od początku w Programie „Historia Mówiona”, od 2014 roku jako członek redakcji kwartalnika „Karta”), współpracownik Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią w Warszawie.

Projekt „Fonoteka – audiohistoria gnieźnieńskiej książnicy” finansowany jest ze środków Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm Jutra. Edycja 2024”.

Kamila Kasprzak-Bartkowiak
Kamila Kasprzak-Bartkowiak