X Festiwal Dziedzictwa Kulturowego Gniezna – Fyrtel
Drzewa w jesiennych barwach to niewątpliwa oznaka zbliżającej się kolejnej, dziesiątej już, edycji Fyrtla – festiwalu poświęconego dziedzictwu kulturowemu Pierwszej Stolicy Polski i Ziemi Gnieźnieńskiej. To prawdopodobnie jedyne takie wydarzenie w naszym kraju w całości skupiające swą narrację i budujące program wokół życia przeszłego i teraźniejszego lokalnej społeczności.
Niezmienne motto festiwalu „Fyrtel w stanach skupienia kultury” jest ponadto zachętą dla lokalnych artystów i animatorów do realizacji przedsięwzięć artystycznych z dziedziny filmu, literatury, muzyki, teatru oraz sztuk wizualnych inspirowanych „jedynym takim miastem na świecie”. Bogaty program jubileuszowej edycji festiwali wypełnią: warsztaty, spotkania autorskie, wykłady, panele dyskusyjne, spacery, spektakle, wystawy i koncerty.
WARSZTATY i WYKŁADY
Gwara wielkopolska i dzieje żeńskiej części gnieźnieńskiej społeczności będą motywami przewodnimi tegorocznych zajęć warsztatowych. Na te pierwsze zaprasza „Dom Sąsiedzki Pod Sówką” przy Filii nr 2 Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna. Pod swojsko brzmiącymi nazwami „A na Fyrtlu powiedzieli” i „Blubrajmy na Fyrtlu” kryją się zajęcia skierowane nie tylko do dzieci, ale i dla całych rodzin (zapisy: filia2@biblioteka.gniezno.pl). Z kolei historię Gnieźnianek odsłonią kolejne warsztaty z cyklu „Społeczna historia Gniezna”, które poprowadzi duet: Kamila Kasprzak-Bartkowiak i Paweł Bartkowiak (zapisy: kkasprzak5@wp.pl). Gwara będzie także przedmiotem wykładu prof. Elizy Grzelak pt. „Język regionalny jako źródło tożsamości”, który odbędzie się 9 października 2024 r. o 18.00 w Starym Ratuszu.
SPOTKANIA AUTORSKIE, ROZMOWY i… SPACER!
Tegoroczny cykl rozmów na jubileuszowym „Fyrtlu” rozpocznie panel dyskusyjny pt. „Teraz My! – młodzi twórcy i animatorzy o sobie i swoich planach”, który odbędzie się 8 października 2024 r. o 17.30 w Centrum Kultury „Scena to Dziwna”. „Kulturników” i „Kulturystów” Gniezna urodzonych już w XXI wieku przepyta Krzysztof Szymoniak. Dzień później (9/10, g. 19.30) to samo uczyni Piotr Wiśniewski, który poprowadzi rozmowę z członkami Kapituły „Królika” – Nagrody Kulturalnej Miasta Gniezna. Kapituła liczy aktualnie aż 13 osób, więc zapowiada się bardzo ciekawie!
Piątek 11 października to z kolei dwa spotkania. Najpierw (g. 17.00) odbędzie się premiera przewodnika herstorycznego pt. „Gnieźnieński Szlak Kobiet” autorstwa Kamili Kasprzak-Bartkowiak, z którą porozmawia Katarzyna Wilczkowska. Nieco później (g. 18.30) Paweł Bąkowski przepyta pisarza Grzegorza Gajka w temacie „Tysiąc lat historii…kobiet”. Nie zabraknie z pewnością zapowiedzi nowego wydawnictwa autora uznanych powieści o tematyce słowiańskiej, które powstaje specjalnie na Milenium Koronacji Królewskich w 2025 roku!
W sobotę, 12 października o 17.00 zawędrujemy na osiedle Grunwaldzkie, o którym wiele lat temu książkę pt. „Jest w Gnieźnie takie osiedle” napisał Marian Kowalski. Spotkanie z okazji ponownego wydania tej trudno dziś dostępnej monografii poprowadzi Rafał Wichniewicz.
Pójdziemy też w Miasto! Naszym przewodnikiem będzie sam Szczun z Karei, czyli Jarosław Mikołajczyk, który oprowadzi nas po Gnieźnie śladami jego Obywatelek (11 października, g. 16.00, zbiórka pod Starym Ratuszem).
WYSTAWY i SPEKTAKLE
Fotografie Mikołaja Szymkowiaka, ucznia kierunku „Fotografia i Multimedia” TEB Edukacja, pod wspólnym tytułem „Lepsze miejsce” zostaną zaprezentowane na wystawie, której wernisaż w Centrum Kultury „Scena To Dziwna” odbędzie się 8 października o g. 17.00. Dodajmy, że wychowanek Waldemara Stube został tegorocznym laureatem prestiżowej Grand Press Photo (kategoria „Stories, sekcja „Young Poland”).
Teatr Wszelki Wypadek, który pod kierunkiem Tomasza Kujawskiego działa przy Miejskim Ośrodku Kultury, od lat przyzwyczaił nas do scenicznych wzruszeń i zaskoczeń. I nie inaczej będzie w tym roku! „Emigranci”, których obejrzymy w sobotę 12 października o g. 19.00 w sali widowiskowej MOK to próba zmierzenia się ze słynnym dramatem Sławomira Mróżka.
KONCERT i NAGRODA „KRÓLIKA”
Podsumowaniem jubileuszowego „FYRTLA” będzie „Wieczór na Fyrtlu” 13 października 2024 r. o g. 17.00 w Teatrze im. Aleksandra Fredro w Gnieźnie. Podczas koncertu nie tylko poznamy Laureata/Laureatkę Nagrody Kulturalnej Gniezna, ale i posłuchamy występów Orkiestry Miłej Gnieznu oraz Asi Czajkowskiej i Bogdana Hołowni. Uwaga: na wydarzenie obowiązują bezpłatne 1-osobowe zaproszenia do odbioru w placówkach Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna. Skoro o „Królikach” mowa to poznajmy tegorocznych Nominowanych!
* Sara Powaga i Regina Borkowska-Kędzierska – osobowości świata muzyki, pedagożki, animatorki kultury, twórczynie wielu inicjatyw muzycznych pierwszej stolicy.
* Tadeusz Panowicz – człowiek-orkiestra: pisarz, regionalista, kolekcjoner, liternik artystyczny, propagator historii Wielkopolski, niepoprawny gawędziarz i bibliofil.
* Ewa Pilarska-Banaszak – wybitna skrzypaczka, pedagożka, muzykolożka i badaczka historii muzyki. Twórczyni „Capella Musica Gnesnensis” – wyjątkowej inicjatywy propagującej muzykę dawną.
* Sebastian Uciński – światłoczuły obserwator otaczającego świata, którego fotoreportaże są dowodem profesjonalizmu i fotograficznej wszechstronności.
NIE TYLKO W GNIEŹNIE
Jubileuszowy FYRTEL przekracza w tym roku granice naszego miasta i rusza w bogaty świat dziedzictwa kulturowego Ziemi Gnieźnieńskiej. Dzięki współpracy z Instytutem Literackim im. Marii i Franciszka Rubaszewskich z „bohaterami” lokalnych społeczności spotkamy się aż w 7 bibliotekach publicznych gmin powiatu gnieźnieńskiego. Oto program spotkań, które poprowadzi Karol Soberski:
18/09/2024 g. 17.00, Jacek Molenda/ Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Kłecko
20/09/2024 g. 17.00, Bartosz Krąkowski/ Biblioteka Publiczna Gminy Kiszkowo
24/09/2024 g. 17.00, Janusz Sztukowski/ Biblioteka Publiczna Gminy Mieleszyn
25/09/2024 g. 17.00, Paweł Noskiewicz/ Gminna Biblioteka Publiczna w Zdziechowie
01/10/2024 g. 17.00, Tadeusz Panowicz/ Biblioteka Publiczna i Centrum Kultury Gminy Łubowo
02/10/2024 g. 17.00, Jan Kulpiński/ Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Czerniejewo
03/10/2024 g. 17.00, Bożena Szymanowska/ Biblioteka Publiczna Gminy Niechanowo.
Z kolei w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Witkowo odbędzie się wystawa „Z pasji tworzenia” (wernisaż 18 października 2024 roku , 17.00).
Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny!
Organizatorzy: Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna, Miasto Gniezno.
Partnerzy: Gnieźnieński Uniwersytet Trzeciego Wieku, Teatr im. A. Fredry w Gnieźnie, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie, Miejski Ośrodek Kultury, Scena Kultury „Scena To Dziwna”, Instytut Literacki im. Marii i Franciszka Rubaszewskich, Muzeum Początków Państwa Polskiego.
Organizatorzy wydarzeń poza Gnieznem: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Kłecko, Biblioteka Publiczna Gminy Kiszkowo, Biblioteka Publiczna Gminy Mieleszyn, Gminna Biblioteka Publiczna w Zdziechowie, Biblioteka Publiczna i Centrum Kultury Gminy Łubowo, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Czerniejewo, Biblioteka Publiczna Gminy Niechanowo, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Witkowo.
Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: “Kultura – Interwencje. Edycja 2024”.