Centrum Kultury eSTeDe w Gnieźnie, po burzliwej historii i dramatycznym remoncie zaczyna powoli wzrastać w codzienność. Choć co widać, brakuje konkretnego wsparcia finansowego ze strony organu prowadzącego – są już “pola”, na których po prostu „odchodzi konkretna robota”. Centrum dobrze odnajduje się między innymi ze swoją trudną do aranżacji wystaw – galerią (proporcje okien do ścian wystawienniczych, ładne z zewnątrz, niezbyt praktyczne wewnątrz). Jednak, co niezwykle istotnym w czasach coviodowych i ogólnego przebodźcowania zwraca się tu uwagę na działania z pogranicza kultury, psychologii i katarktyczne funkcje działań animacyjnych i twórczych. Tego wyrazem był Dzień Uważności.

Warto zauważyć, że działania na styku kultury i psychologii nie są tu przypadkowe. Rysuje się wyraźna konsekwencja. Nie wynika ona jedynie z działań Centrum Aktywności LARGO w ramach eSTeDe. Począwszy od wystawy młodych twórców zrzeszonych w Gnieźnieńskim Towarzystwu Młodych Twórców pt. FOMO „Fear Of Missing Out. Problemem społecznym jakim jest FOMO zajęli się młodzi, których on dotyka. Stąd autentyzm wystawy – młodzi ludzie mówią o ich problemie. Kiedy rodzice i nauczyciele zatrzymali się na problemach dopalaczy, GTMA decydowało się mówić o niezwykle brzemiennym w skutkach i dzisiejszym FOMO i sytuacji realnych lęków płynących z przebodźcowania. Znaleźli przestrzeń właśnie w eSTeDe. Krótko przed Dniem Uważności w eSTeDe odbyły się warsztaty – nakierowane na radzenie sobie ze stresem i kształtowaniem uważnosci. „Aromatyczna mandala” – czyli malowanie przyprawami- adresowana była do dzieci od 8 do 10 lat.

Sobota 12 lutego zamieniła na kilka godzin C.K. eSTeDe w centrum uważności. Po raz pierwszy zorganizowano tu Dzień Uważności. Jak się okazało już na tydzień przed imprezą zabrakło miejsc. Uczestnicy podkreślali potrzebę właśnie takich działań. Na początek zaproponowano uczestnikom warsztat wprowadzenia do Tai Chi prowadził Michał Posłuszny. Po nich Joga prowadzona przez Agnieszkę Bąkowską – uczestnicy podkreślali, że ta propozycja pozwoliła im wyrwać się z codziennego pędu. Część z nich uczestniczy regularnie w różnych zajęciach jogi. Byli i tacy, którzy po raz pierwszy dzięki propozycji eSTeDe postanowili się zatrzymać.

Niezwykle dobrze przyjęty został warsztat mindfulness „Spójrz na świat oczami dziecka, czyli jak żyć uważnie”. Tutaj nie po raz ostatni miejmy nadzieję placówka kulturalna nawiązała współpracę z pracownikami poznańskiego SWPS – prestiżowego uniwersytetu psychologicznego. Koordynatorem z ramienia eSTede był zresztą pracownik C.K. i student 5 roku SWPS. Prowadzącą była Aleksandra Gutkowska-Maciejuk, nauczycielka MBCT, certyfikowana w Oxford Mindfulness Centre. Absolwentka pierwszej edycji Studiów Podyplomowych „Uważność i współczucie. Podstawy, badania i psychoterapia.” na Uniwersytecie SWPS w Warszawie (2016-2017) oraz pierwszej polskiej edycji kursu nauczycielskiego MBCT (2019), zorganizowanego przez Fundację Rozwoju Mindfulness, akredytowanego i współprowadzonego przez Oxford Mindfulness Centre przy Wydziale Psychiatrii Uniwersytetu Oksfordzkiego. Jednocześnie niezwykle przystępnie i komunikatywnie prowadząca zajęcia jest pracownikiem SWPS.

Nasze życie często przypomina stację kolejową w dużym mieście. Tłum spieszących się ludzi, setki pędzących pociągów, perony pełne smutku i radości. W tym ogromnym pędzie codzienności spóźniamy się na jakiś pociąg, lub wsiadamy do nieodpowiedniego. Czasami wybieramy niewłaściwych towarzyszy podróży, a innym razem stoimy na peronie i ze strachu nie potrafimy zrobić kroku. Działamy jak szaleni lub pogrążamy się w niemocy, zamiast uważnie doświadczać życia tu i teraz. Szereg badań naukowych z całego świata dowodzi, że praktykowanie uważności (mindfulness) pomaga radzić sobie ze stresem, trudnymi emocjami, lękiem i nawrotami depresji. Poprawia samoocenę i jakość relacji interpersonalnych w życiu prywatnym i zawodowym. Podczas warsztatu z uważności uczestnicy w sposób praktyczny zapoznali się z podstawową koncepcją mindfulness, zostali zaproszeni do doświadczenia uważności m.in. poprzez ćwiczenia uważnego jedzenia, oddechu, ruchu oraz słuchania.Wśród uczestników byli zarówno studenci psychologi, jak nauczyciele, emeryci i młodzież. Wszyscy podkreślali potrzebę kontynuacji takich dni uważności. Wydaje się, że niezwykle realne byłyby spotkania raz na kwartał. A może sekcja w eSTeDe?
Finałem Dnia Uważnosci był koncert – seans gongów i mis w wykonaniu Pauli Marineli. Potrzeba relaksacji to jedna z naturalnych potrzeb współczesnego człowieka. Szczególnie w momentach pełnych napięć, pośpiechu i natłoku myśli warto to sobie uświadomić i poświęcić czas na jej zaspokojenie. Dla wielu osób nie jest to jednak łatwe.

Współczesny człowiek funkcjonuje w ciągłej aktywności, a jego mózg przetwarza i segreguje miliardy bitów informacji na minutę. W trybie ciągłego działania i napięcia współczulny układ nerwowy aktywuje reakcję walki lub ucieczki. Wrasta ciśnienie krwi i tętno, oddech staje się przyśpieszony i płytszy, a nadnercza uwalniają do krwi hormony stresu, które mobilizują cały organizm do działania. Dlatego aby zachować stan równowagi wewnętrznej i wydajnie funkcjonować potrzebujemy w ciągu dnia relaksu. Blisko 50 minut dźwięków, do których nie wszyscy zwykliśmy i seans na styku koncertu i relaksacji były dobrym dla większości zgromadzonych zejściem z tego niezwykle pożytecznego dnia. Bezpieczne i prowadzone przez fachowców tego typu działania to zdecydowanie wymóg czasów, w których żyjemy. Wszelkie przebodźcowania i tempo życia, sprawiają, że coraz częściej wielu z nas nie potrafi złapać dystansu i wyciszać stresu czy poradzić sobie z lękami. Oczywiście w wielu przypadkach potrzebujemy pomocy terapeuty, ale pewne rutyny i zmiana trybu aktywnego na uważną obecność mogą nam pomóc.
– Miejsca na warsztaty skończyły się na tydzień przed wydarzeniem, co tylko pokazuje ogromne zapotrzebowanie na działania w tym temacie. Jako Centrum Kultury chcemy promować czynności i praktyki wspierające zdrowie psychiczne i dobrostan naszych odbiorców – czytamy na profilu Centrum Kultury eSTeDe.
Ten kierunek wydaje się jednym z właściwych dla kultury naszych czasów.